سلامت استخوان‌ها برای زندگی فعال و بدون درد اهمیت زیادی دارد. یکی از عواملی که به مرور زمان سلامت استخوان‌ها را تهدید میکند، مصرف بیش از حد نمک است. در حالی که نمک جزء اساسی رژیم غذایی ماست، مصرف زیاد آن می‌تواند مشکلاتی نظیر پوکی استخوان و اختلالات مفصلی ایجاد کند. بیماری‌های استخوان و مفصل مانند آرتروز و پوکی استخوان مشکلات شایعی در جوامع امروزی هستند و تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد نمک نقشی اساسی در این بیماری‌ها دارد. در این مقاله از مجله درمان شو به بررسی تأثیر نمک بر استخوان‌ها، دلایل آن و راهکارهایی برای پیشگیری از مشکلات مرتبط خواهیم پرداخت.
۱. ارتباط میان مصرف نمک و کاهش تراکم استخوان‌ها
نمک حاوی سدیم است که مصرف بیش از حد آن می‌تواند بر سلامت استخوان‌ها تأثیرات منفی بگذارد. مطالعات علمی نشان داده‌اند که سدیم می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار شود. کلسیم یکی از عناصر اصلی در ساختار استخوان‌ها است و کاهش سطح آن می‌تواند به کاهش تراکم استخوان‌ها منجر شود. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که مصرف نمک بالایی دارند، معمولاً با کاهش میزان کلسیم در بدن مواجه می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود که استخوان‌ها ضعیف‌تر و مستعد‌تر به شکستگی شوند. به عنوان مثال، تحقیقی که در مجله American Journal of Clinical Nutrition منتشر شد، نشان داد که افرادی که روزانه بیش از ۵ گرم نمک مصرف می‌کنند، تراکم استخوانی کمتری دارند و بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند.
۲. تأثیر نمک بر عملکرد سیستم‌های هورمونی و استخوان‌ها
همچنین، مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث تغییرات هورمونی شود که به نوبه خود بر سلامت استخوان‌ها تأثیر می‌گذارد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ در Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism نشان داد که نمک می‌تواند بر ترشح هورمون‌هایی مانند پاراتورمون (PTH) تأثیر بگذارد. این هورمون به تنظیم کلسیم و فسفات در بدن کمک میکند. مصرف زیاد نمک باعث تحریک تولید بیشتر پاراتورمون می‌شود که در نتیجه باعث افزایش تخریب استخوان‌ها و کاهش جذب کلسیم از روده‌ها می‌شود. این فرآیند به تدریج می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود، به‌ویژه در افراد مسن که به طور طبیعی میزان کلسیم بدنشان کاهش یافته است.
۳. تأثیر نمک بر عملکرد کلیه‌ها و استخوان‌ها
مصرف بیش از حد نمک می‌تواند فشار زیادی به کلیه‌ها وارد کند. کلیه‌ها مسئول فیلتر کردن مواد زائد از خون و دفع آنها از طریق ادرار هستند. در شرایطی که نمک زیادی مصرف می‌شود، کلیه‌ها مجبور به کار بیشتر برای حذف سدیم اضافی از بدن می‌شوند. این فرآیند می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از بدن شده و در نتیجه باعث کاهش سطح کلسیم در استخوان‌ها و ایجاد مشکلاتی مانند پوکی استخوان گردد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افرادی که از کلیه‌هایشان به‌طور مکرر برای دفع مواد اضافی استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض بیماری‌های استخوانی قرار دارند. بنابراین، کاهش مصرف نمک می‌تواند به حفظ سلامت کلیه‌ها و استخوان‌ها کمک کند.
۴. چرا نمک زیاد باعث بروز دردهای استخوانی و مفصلی می‌شود؟
مصرف زیاد نمک نه تنها باعث کاهش تراکم استخوان‌ها می‌شود، بلکه می‌تواند باعث تشدید دردهای استخوانی و مفصلی نیز گردد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که نمک می‌تواند التهابات را در بدن افزایش دهد و در نتیجه مشکلات مفصلی مانند آرتروز را تشدید کند. به عنوان مثال، تحقیقی در Journal of Bone and Mineral Research منتشر شد که نشان داد نمک زیاد می‌تواند منجر به التهاب مفاصل و دردهای مفصلی در افرادی شود که پیش‌زمینه بیماری‌های مفصلی دارند. این التهاب‌ها به تدریج باعث کاهش حرکت و درد در مفاصل می‌شوند و می‌توانند به مشکلات جدی‌تر منجر شوند.
۵. راهکارهایی برای کاهش مصرف نمک و حفظ سلامت استخوان‌ها
برای پیشگیری از تأثیرات منفی نمک بر استخوان‌ها، باید به برخی اصول تغذیه‌ای توجه کنیم:
-
کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده: غذاهای فرآوری‌شده و آماده معمولاً دارای مقادیر زیادی نمک هستند. کاهش مصرف این نوع غذاها می‌تواند به کاهش میزان نمک دریافتی کمک کند.
-
استفاده از جایگزین‌های نمک: به جای استفاده از نمک در غذاها، می‌توان از ادویه‌ها و گیاهان تازه برای طعم‌دهی به غذا استفاده کرد.
-
رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D: مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم مانند لبنیات و سبزیجات برگ سبز می‌تواند به تقویت استخوان‌ها کمک کند و اثرات منفی نمک را جبران کند.
-
آب‌رسانی مناسب: نوشیدن آب کافی می‌تواند به دفع مواد اضافی از بدن کمک کند و تأثیر منفی نمک را کاهش دهد.
منابع:
-
Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism academic.oup.com
-
American Journal of Clinical Nutrition academic.oup.com
-
Journal of Bone and Mineral Research jbmr.com
-
National Institutes of Health nih.gov
