فشار خون بالا یکی از مهم‌ترین عوامل خطر در بروز بیماری های قلب و عروق مانند سکته مغزی و حمله قلبی است. این بیماری اغلب بدون علامت پیشرفت می‌کند و به همین دلیل به آن «قاتل خاموش» گفته می‌شود. کنترل منظم فشار خون و بررسی دوره‌ای آن، نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری های قلبی، نارسایی کلیوی و آسیب به عروق مغزی دارد. اما سؤال مهم اینجاست: فشار خون را هر چند وقت یکبار باید اندازه‌گیری کرد تا در صورت وجود مشکل، بتوان زودتر مداخله کرد و از پیشرفت بیماری جلوگیری نمود؟ در این مقاله از مجله درمان شو با استناد به منابع معتبر پزشکی و نتایج مطالعات علمی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
اهمیت پایش منظم فشار خون در پیشگیری از بیماری‌های قلب و عروق
طبق گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA) و همچنین مطالعه گسترده منتشرشده در Journal of the American College of Cardiology، فشار خون بالا به‌طور مستقیم با افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و مرگ زودرس مرتبط است. بر اساس این پژوهش‌ها، افرادی که فشار خون خود را به‌طور منظم کنترل می‌کنند، تا 30 درصد کمتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند. این موضوع نشان می‌دهد که پایش فشار خون نه‌تنها برای تشخیص اولیه بیماری اهمیت دارد، بلکه در کنترل و کاهش عوارض نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
هر چند وقت یکبار باید فشار خون را چک کرد؟
توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) این است که بزرگسالان سالم با فشار خون طبیعی (زیر 120/80 mmHg)، حداقل یکبار در سال فشار خون خود را اندازه‌گیری کنند. اما اگر فرد دارای عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی بیماری‌های قلب و عروق، دیابت، اضافه‌وزن، مصرف دخانیات یا سن بالای 40 سال باشد، نیاز به پایش هر 6 ماه یکبار یا حتی بیشتر دارد. مطالعه‌ای که در سال 2022 در The Lancet منتشر شد، نشان داد که پایش منظم فشار خون در فواصل سه تا شش‌ماهه در افراد در معرض خطر، منجر به کاهش چشمگیر بروز عوارض شدید قلبی و عروقی شده است.
نقش سبک زندگی و بیماری‌های زمینه‌ای در تعیین دفعات پایش فشار خون
عوامل سبک زندگی مانند تغذیه ناسالم، استرس مزمن، کم‌تحرکی، چاقی و مصرف نمک بالا، در نوسانات فشار خون تأثیر بسزایی دارند. افرادی که این عوامل را در زندگی روزمره تجربه می‌کنند، باید به‌طور منظم‌تر فشار خون خود را اندازه‌گیری کنند. همچنین، در افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر دیابت، بیماری کلیوی مزمن، و سندرم متابولیک، کنترل فشار خون باید هر ماه یا طبق توصیه پزشک انجام شود. مطالعه‌ای در Hypertension Journal بیان می‌کند که کنترل ماهانه فشار خون در بیماران دیابتی می‌تواند تا 40 درصد خطر عوارض عروقی را کاهش دهد.
فشار خون را در منزل چک کنیم یا مطب
مطالعات انجام‌شده در British Medical Journal (BMJ) و سایر مجلات پزشکی معتبر نشان داده‌اند که اندازه‌گیری فشار خون در منزل توسط دستگاه‌های دیجیتال معتبر، در بسیاری از موارد حتی دقیق‌تر از اندازه‌گیری‌های گاه‌به‌گاه در مطب است. این روش کمک می‌کند تا اثر پدیده “فشار خون روپوش سفید” (افزایش فشار در حضور پزشک به علت استرس) کاهش یابد و بیمار بتواند داده‌های بیشتری برای تشخیص دقیق‌تر در اختیار پزشک قرار دهد. البته برای افراد پرخطر، ترکیبی از کنترل خانگی و بررسی‌های منظم توسط پزشک توصیه می‌شود.
جمع‌بندی: برنامه‌ای برای کنترل دقیق فشار خون
با توجه به نقش مهم فشار خون در بروز انواع بیماری‌های قلبی و عروقی، باید برای پایش منظم و هدفمند آن یک برنامه دقیق داشت. افراد سالم بهتر است سالانه یکبار فشار خون خود را بررسی کنند، در حالی که افراد در معرض خطر یا مبتلا به بیماری‌های مزمن، باید در بازه‌های کوتاه‌تر مانند ماهانه یا هر سه ماه یکبار این کار را انجام دهند. استفاده از دستگاه‌های دقیق خانگی، مشورت با پزشک و تغییر سبک زندگی نیز در این مسیر بسیار مؤثر هستند.
منابع
-
American Heart Association. www.heart.org
-
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). www.cdc.gov
-
World Health Organization (WHO). www.who.int
-
