متاپنوموویروس انسانی (hMPV) یکی از ویروس‌های شایع عامل عفونت‌های تنفسی است که اغلب در کودکان خردسال، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف بروز می‌کند. این ویروس که در سال ۲۰۰۱ در هلند شناسایی شد، به خانواده‌ی Pneumoviridae تعلق دارد و از نظر بالینی شباهت زیادی به ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) دارد. با توجه به شیوع جهانی و تأثیرات آن بر سلامت عمومی، آگاهی از این ویروس و راه‌های پیشگیری و درمان آن اهمیت ویژه‌ای دارد. برای اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی بیماری‌های مشابه، می‌توانید به دسته‌ی بیماری‌های عفونی مراجعه کنید.
ویژگی‌های ویروس‌شناسی و اپیدمیولوژی hMPV
hMPV یک ویروس RNA تک‌رشته‌ای منفی است که به جنس Metapneumovirus از خانواده‌ی Pneumoviridae تعلق دارد. این ویروس در سراسر جهان شیوع دارد و در مناطق معتدل، بیشترین شیوع آن در فصل‌های زمستان و بهار مشاهده می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که تقریباً تمام کودکان تا سن پنج سالگی با این ویروس مواجه شده‌اند، اگرچه عفونت‌های مکرر در طول زندگی نیز رایج است. در ایالات متحده، hMPV مسئول حدود ۱۲٪ از موارد بیماری حاد تنفسی در کودکان سالم بوده است. همچنین، این ویروس می‌تواند در بزرگسالان، به‌ویژه سالمندان و افراد با بیماری‌های مزمن تنفسی، منجر به بیماری‌های شدید شود.
علائم بالینی و گروه‌های در معرض خطر
علائم عفونت با hMPV معمولاً شامل تب، سرفه، گرفتگی یا آبریزش بینی، گلودرد و در برخی موارد تنگی نفس است. در بیشتر افراد، این علائم خفیف بوده و طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند. با این حال، در نوزادان، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف، عفونت می‌تواند منجر به بیماری‌های شدیدتری مانند برونشیولیت، ذات‌الریه و حتی بستری شدن در بیمارستان شود. مطالعات نشان داده‌اند که hMPV می‌تواند در بیماران با بیماری‌های مزمن تنفسی مانند آسم و COPD باعث تشدید علائم شود.
تشخیص و روش‌های درمانی
تشخیص hMPV معمولاً از طریق آزمایش‌های مولکولی مانند RT-PCR انجام می‌شود که حساسیت بالایی در شناسایی RNA ویروس دارند. در حال حاضر، درمان خاصی برای hMPV وجود ندارد و مدیریت بیماری بر اساس تسکین علائم است. استفاده از داروهای ضدتب، مایعات فراوان و استراحت توصیه می‌شود. در موارد شدید، به‌ویژه در بیماران با بیماری‌های زمینه‌ای، ممکن است نیاز به بستری و مراقبت‌های حمایتی مانند اکسیژن‌درمانی باشد. تحقیقات در زمینه‌ی توسعه‌ی واکسن و داروهای ضدویروسی برای hMPV در حال انجام است، اما تاکنون واکسن مؤثری برای این ویروس تأیید نشده است.
پیشگیری و اقدامات بهداشتی
با توجه به نبود واکسن یا درمان خاص برای hMPV، پیشگیری از عفونت اهمیت ویژه‌ای دارد. رعایت بهداشت دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه، و پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار از جمله اقدامات مؤثر در کاهش انتقال ویروس هستند. در محیط‌های مراقبتی مانند خانه‌های سالمندان یا بیمارستان‌ها، اجرای پروتکل‌های کنترل عفونت می‌تواند از شیوع hMPV جلوگیری کند. همچنین، آگاهی‌رسانی به عموم مردم و کادر درمانی درباره‌ی علائم و راه‌های انتقال این ویروس می‌تواند در تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر بیماری نقش داشته باشد.
منابع :
