زخم دیابت چیست

زخم دیابتی یکی از عوارض شایع و جدی بیماری دیابت است که در صورت بی‌ توجهی می‌تواند به عفونت‌ های شدید و حتی قطع عضو منجر شود. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نمی‌دانند که چرا افراد دیابتی زخم می‌گیرند یا نشانه‌ های اولیه زخم دیابتی چیست. این زخم‌ها معمولاً به‌دلیل اختلال در گردش خون، آسیب به اعصاب محیطی و کاهش توان بدن در بهبود زخم‌ها ایجاد می‌شوند.

اگر به‌موقع تشخیص داده نشوند، این زخم‌ها می‌توانند به سرعت پیشرفت کرده و تبدیل به مشکلی جدی شوند. در این مقاله از مجله درمان شو به شما خواهیم گفت زخم دیابتی چگونه به وجود می‌آید، چه علائمی دارد، چطور باید از آن پیشگیری کرد و بهترین روش درمان زخم پای دیابتی چیست. همچنین به برخی از روش‌ های خانگی و پزشکی برای مراقبت از زخم دیابت نیز خواهیم پرداخت.

در صورتی که با بیماری دیابت زندگی می‌کنید یا فردی از اطرافیانتان مبتلاست، آشنایی با این موضوع می‌تواند از بروز مشکلات جبران‌ ناپذیر جلوگیری کند.

زخم دیابتی چیست؟

زخم دیابتی یک زخم مزمن است که اغلب در ناحیه پا یا انگشتان پا افراد مبتلا به دیابت ظاهر می‌شود. این زخم‌ ها به علت کاهش حس در پاها (ناشی از نوروپاتی دیابتی) و ضعف جریان خون در اندام‌ های تحتانی به وجود می‌آیند. بسیاری از افراد به دلیل آسیب عصبی، ممکن است توجهی به خراش یا بریدگی کوچک در پای خود نداشته باشند، که می‌تواند به شکل‌ گیری زخم دیابتی منجر شود.

افراد مبتلا به دیابت، به‌ویژه اگر قند خونشان کنترل نشده باشد، بیشتر در معرض خطر ایجاد این زخم‌ ها هستند. آمارها نشان می‌دهند که نزدیک به 15 درصد از مبتلایان به دیابت در طول عمر خود زخم پای دیابتی را تجربه می‌کنند.

زخم دیابتی به‌سختی بهبود می‌ یابد و اگر به موقع درمان نشود، ممکن است به عفونت شدید، بافت‌ مردگی و حتی قطع عضو منجر گردد. بنابراین، شناخت صحیح مراحل اولیه و علائم زخم دیابتی برای پیشگیری و درمان سریع بسیار حیاتی است.

زخم دیابتی چگونه است؟

زخم دیابتی معمولاً در نواحی‌ از پا ایجاد می‌شود که بیشترین فشار را تحمل می‌کنند، مانند پاشنه، پنجه یا زیر انگشتان. این زخم‌ ها می‌توانند به‌صورت یک جراحت کوچک یا خراش سطحی شروع شوند و به مرور زمان به زخم‌های عمیق و عفونی تبدیل شوند.

 زخم دیابت چه شکلی است؟

در مراحل اولیه، ممکن است زخم به شکل:

• قرمزی پوست

• تاول یا ترک‌ های کوچک

• پوسته‌ریزی غیرعادی

• یا نقاط سیاه یا تیره‌رنگ روی پا ظاهر شود.

اگر به این علائم اولیه توجه نشود، زخم می‌تواند به سرعت گسترش پیدا کند. در موارد پیشرفته، ممکن است زخم همراه با:

• ترشح چرک یا خون‌آبه

• بوی بد زخم

• تورم شدید اطراف زخم

• تغییر رنگ پوست

• یا حتی بافت‌مردگی (گانگرن) باشد.

در برخی موارد، به دلیل نوروپاتی دیابتی، فرد ممکن است دردی احساس نکند، حتی اگر زخم در وضعیت وخیمی باشد. به همین دلیل است که بررسی منظم پاها در بیماران دیابتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

 زخم دیابتی در چه افرادی شایع‌ تر است؟

افرادی که شرایط زیر را دارند، بیشتر در معرض زخم دیابتی هستند:

• دیابت کنتر ل‌نشده یا قند خون بالا

• سابقه زخم یا قطع عضو قبلی

• نوروپاتی محیطی (کاهش حس پاها)

• مشکلات گردش خون و گرفتگی عروق پا

• استفاده از کفش‌های نامناسب

=اگر زخم دیابتی را در مراحل اولیه شناسایی کنید، احتمال درمان کامل بسیار بالاست. در غیر این صورت، ممکن است نیاز به درمان‌ های تخصصی یا حتی بستری شدن باشد.

انواع زخم های دیابت

زخم‌های دیابتی به‌طور کلی به‌دلیل مشکلاتی مانند اختلال در گردش خون، نوروپاتی (کاهش حس) و افت قدرت ترمیم بافت‌ ها در بیماران دیابتی ایجاد می‌شوند. انواع مختلفی از زخم‌ های دیابتی وجود دارند که بسته به شدت و محل بروز آن‌ها، درمان‌ های متفاوتی نیاز دارند. در ادامه به انواع مختلف زخم‌های دیابتی اشاره می‌کنم:

1. زخم‌های پاستری (Foot Ulcers)

این نوع زخم‌ها معمولاً در پاها یا انگشتان پا ایجاد می‌شوند و به دلیل نقص در حس پوست (نوروپاتی دیابتی) ممکن است بیمار متوجه زخم‌های کوچک نشود. این زخم‌ها اغلب در مناطقی از پا که فشار زیاد وارد می‌شود، مانند پاشنه یا کف پا، ظاهر می‌شوند.

• ویژگی‌ها: ترشح، قرمزی، درد در صورت عفونت.

• علت: کاهش حس و فشار بر نواحی خاص پا.

2. زخم‌های مزمن (Chronic Ulcers)

این زخم‌ها معمولاً مدت طولانی باقی می‌مانند و به‌سختی بهبود می‌یابند. زخم‌های مزمن ممکن است در نتیجه مشکلات عروقی یا نقص در خون‌رسانی به بافت‌ها ایجاد شوند. این زخم‌ها می‌توانند به عفونت‌های جدی منجر شوند.

• ویژگی‌ها: عدم بهبودی یا کند بودن روند بهبود.

• علت: مشکلات خون‌رسانی و اختلال در ترمیم بافت‌ها.

3. زخم‌های عفونی (Infected Ulcers)

زمانی که زخم‌های دیابتی به عفونت مبتلا شوند، به آن‌ها زخم‌های عفونی گفته می‌شود. این زخم‌ها ممکن است با باکتری‌ها، قارچ‌ها یا حتی ویروس‌ها آلوده شوند.

• ویژگی‌ها: ترشح چرک، بوی بد، تورم و قرمزی، درد شدید.

• علت: ورود باکتری یا قارچ به زخم.

4. زخم‌های ناشی از فشار (Pressure Ulcers)

این زخم‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که فشار طولانی‌مدت بر یک ناحیه از بدن وارد شود، مانند پاشنه‌ها، کمر و زانوها. بیماران دیابتی که در بستر یا روی صندلی به‌طور طولانی‌مدت می‌نشینند یا دراز می‌کشند، بیشتر در معرض این نوع زخم‌ها هستند.

• ویژگی‌ها: قرمزی، تاول و زخم‌های باز.

• علت: فشار طولانی‌مدت بر پوست.

5. زخم‌های ناشی از نوروپاتی دیابتی (Neuropathic Ulcers)

در بیماری دیابت، کاهش حس در پاها (نوروپاتی) باعث می‌شود که بیمار نتواند به زخم‌های کوچک یا تاول‌ها توجه کند. این زخم‌ها معمولاً در نقاطی از پا ظاهر می‌شوند که در تماس با زمین یا کفش‌ها هستند.

• ویژگی‌ها: زخم‌های عمیق، بدون درد در ابتدا، ترشح زیاد.

• علت: کاهش حس و آسیب به اعصاب.

6. زخم‌های ناشی از نقص عروقی (Ischemic Ulcers)

این نوع زخم‌ها به‌دلیل کاهش خون‌رسانی به بافت‌ها ایجاد می‌شوند و معمولاً در نواحی که گردش خون ضعیف است، مانند پاشنه‌ها و انگشتان پا، بروز پیدا می‌کنند.

• ویژگی‌ها: پوست خشک و بی‌روح، زخم‌های کم‌عمق، سردی در ناحیه زخم.

• علت: مشکلات عروقی و اختلال در خون‌رسانی.

7. زخم‌های ناشی از جراحی یا آسیب‌های فیزیکی (Surgical or Traumatic Ulcers)

در برخی موارد، ممکن است بیماران دیابتی به‌دلیل عمل‌های جراحی یا آسیب‌های جسمی به زخم‌های دیابتی مبتلا شوند. این زخم‌ها اگر درمان مناسب نشوند، ممکن است به عفونت یا زخم‌های مزمن تبدیل شوند.

• ویژگی‌ها: معمولاً در محل جراحی یا آسیب ظاهر می‌شوند.

• علت: آسیب‌های فیزیکی یا جراحی.

⚠️ نکات مهم:

زخم دیابت از کجا شروع میشود